พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนบ้านห้วยขึม จ.แพร่

เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2567 ที่ผ่านมา ดร.รอยล จิตรดอน กรรมการและเลขาธิการ มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็นประธานเปิด “พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนบ้านห้วยขึม ตำบลน้ำเลา อำเภอร้องกวาง จังหวัดแพร่” โดยมีนายชัยฤกษ์ ยะปะนันท์ ปลัดอำเภอ รักษาราชการแทนนายอำเภอร้องกวาง พร้อมด้วยผู้แทนจากหน่วยงานทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และประชาชนในพื้นที่มาร่วมงานจำนวนมาก

ชุมชนแห่งนี้ เดิมประสบปัญหาขาดแคลนน้ำ เมื่อได้เข้าเรียนที่โรงเรียนน้ำของจังหวัดแพร่ เรื่องการบริหารจัดการน้ำ จึงได้นำความรู้ด้านสารสนเทศน้ำมาสำรวจ จัดทำและวิเคราะห์ข้อมูล ใช้ข้อมูลแผนที่เรียกคืนป่าชุมชน ที่เหลือเพียง142 ไร่ รวบรวมคืนมาเป็น 378 ไร่ และร่วมกันฟื้นฟูป่าชุมชนด้วยการสร้างฝายชะลอความชุ่มชื้น ต่อมาสามารถเรียกคืนพื้นที่สาธารณะมาขุดเป็นอ่างเก็บน้ำห้วยขึมโยธินอุทกพัฒนา พื้นที่ 120 ไร่ ที่กลายเป็นแหล่งน้ำสำคัญที่ทำให้ชุมชนมีน้ำใช้อุปโภคและทำเกษตรได้อย่างเพียงพอตลอดทั้งปี เมื่อชุมชน มีความมั่นคงน้ำอุปโภค บริโภค และน้ำเพื่อการเกษตรแล้ว เกิดการรวมกลุ่มอาชีพ และกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ส่งผลให้ชุมชนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีและมีความสุข

“ชุมชนบ้านห้วยขึม” นับเป็นตัวอย่างความสำเร็จในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ตามแนวพระราชดำริที่ชุมชนอื่นสามารถศึกษาเรียนรู้ จากการรักษาวิถีชีวิตเดิม สู่การเรียนรู้ ประยุกต์ใช้ และดำเนินชีวิตตามแนวพระราชดำริ จึงได้รับคัดเลือกให้เป็น “พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ” ลำดับที่ 30 ของมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ให้ผู้ที่สนใจสามารถเรียนรู้การน้อมนำแนวพระราชดำริ และแนวทางการทำงาน ไปปรับใช้กับพื้นที่ของตนเอง เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของคนในท้องถิ่นต่อไป